Opracowanie IPC Prešov | Kraj Koszycki i Żyliński
Sprawozdanie Vrbova i Wetzlera
Kraj: Słowacja
Region: Kraj Żyliński
Typ inspiracji: Historia
Inspiracja
Rudolf Vrba i Alfréd Wetzler poznali się w obozie Auschwitz. Vrba trafił tam po tym, jak jako młody Żyd próbował uciec do Anglii, ale został złapany. Wetzler również pochodził z rodziny żydowskiej i był w jednym z pierwszych transportów do Auschwitz. Obaj trafili do pracy i dzięki temu udało im się przetrwać.
Kiedy dowiedzieli się, że w obozie budowane są nowe baraki, wiedzieli, że przygotowywane są również transporty z innych krajów, zwłaszcza z Węgier. Aby temu zapobiec postanowili uciec i złożyć raport. W kwietniu 1944 r. Vrba i Wetzler postanowili zrealizować swój plan. Przez trzy dni ukrywali się w pobliżu obozu, po czym postanowili wczołgać się do lasu i wyruszyć w 140-kilometrową podróż przez polskie lasy na południe. Dotarcie na Słowację zajęło im dwa tygodnie, zatrzymali się w Żylinie.
W 32-stronicowym raporcie, który złożyli przedstawicielom Żydów, opisali życie w obozie koncentracyjnym. Między innymi stwierdza, że tylko jedna dziesiąta osób przybyłych do obozu została zabrana do baraków, reszta trafiła do komór gazowych. Vrba i Wetzler szacują, że w Auschwitz zginęło ponad półtora miliona ludzi. Choć raport został przekazany 25 kwietnia, to ze względów kontrowersyjnych upubliczniono go dopiero 15 czerwca 1944 roku. Urzędnicy węgierscy mieli natychmiastowy dostęp do informacji zawartych w raporcie, ale zdecydowali się kontynuować negocjacje z Niemcami i interweniowali dopiero po wywiezieniu do Polski 200.000 własnych obywateli.
Pierwszy w historii raport przedstawiający prawdziwą sytuację w Auschwitz i ucieczkę dwóch odważnych Żydów upamiętniono dziś w Izbie Pamięci Vrba-Wetzler w Żylinie. Mieści się on w pomieszczeniach dawnego żydowskiego domu starców i wiernie odtwarza miejsce, w którym przebywali w czasie pisania raportu.
Galeria
Widzisz błąd? Znasz więcej informacji? Zgłoś nam to.
Napisz do nas.
32 poufne strony - wiadomość z piekła
reż. Jan NovákPoznaj miejscowości powiązane z tą inspiracją
