Opracowanie MCK Sokół | Małopolska
Ostatni boży obiad w Pieninach
Kraj: Polska
Region: Małopolska
Typ inspiracji: Zwyczaje kulturowe
Inspiracja
Zwyczaj organizowania przez majętnych gospodarzy uczt, połączonych z modlitwami, na które zapraszano przede wszystkim ubogich i żebraków, u Górali Pienińskich był praktykowany prawdopodobnie jeszcze pod koniec XIX w., a być może nawet w latach 20. ubiegłego stulecia. Podobno ostatni boży obiad wydał gospodarz z Grywałdu, by przebłagać Boga za grzechy i wyprosić narodziny syna. Relacja z jego przebiegu została zapisana w „Ilustrowanym przewodniku po Pieninach i Szczawnicy” wydanym w 1927 r. Uczta rozpoczęła się w święto Matki Bożej Śnieżnej (5 sierpnia) i trwała cały tydzień. Wcześniej, przez kilka niedziel, w miejscowych kościołach zapraszano na nią z ambon. Boży obiad poprzedziła uroczysta msza w intencji organizatora, na którą zjechali okoliczni księża. Po nabożeństwie ofiarodawca rozdał wśród ubogich bochnacki, czyli małe chlebki pieczone specjalnie na tę okazję, dodając każdemu chętnemu po jednej srebrnej monecie. Uczta, która odbyła się przy suto zastawionych stołach rozstawionych w chałupie, stodole i sadzie, zgromadziła około 500 osób. Przeznaczono na nią dwa wieprze, trzy jałówki, mendel owiec, pieczywo, piwo i wódkę. Najpierw podejmowano ubogich. Po każdym daniu najpoważniejszy z nich intonował nabożną pieśń i wspólnie z pozostałymi uczestnikami uroczystości odmawiał modlitwy. Nie było muzyki, tańców ani pijaństwa. Uczta trwała, dopóki nie zjedzono wszystkiego, co zostało przygotowane.
Znacznie częściej boże obiady miały charakter zaduszny i poświęcone były zmarłym przodkom. Moc odmawianych wówczas modlitw miała być tak duża, że, jak mawiano, jeden boży obiad mógł nawet wybawić z piekła duszę jednego z rodziców. Ponieważ przygotowanie uczty było kosztowne i czasochłonne, decydowano się na nią rzadko, tylko w szczególnych sytuacjach. Kto wydał boży obiad zyskiwał społeczny prestiż. Jak wskazują XVIII-wieczne dokumenty tradycja bożych obiadów była znana w przeszłości także w Beskidzie Sądeckim, szczególnie w parafii Łącko.
Widzisz błąd? Znasz więcej informacji? Zgłoś nam to.
Napisz do nas.
