Opracowanie IPC Prešov | Kraj Koszycki i Żyliński
Mielenie na Liptowie
Kraj: Słowacja
Region: Kraj Żyliński
Typ inspiracji: Historia
Inspiracja
Już w XIII wieku na Słowacji zaczęto przetwarzać mąkę, zboże i inne produkty. Początki młynarstwa jako rzemiosła na Słowacji związane są z niewielkimi prawami użytkowania należącymi do monarchy, później młyny budowały miasta królewskie, szlachta, duchowieństwo poprzez klasztory i instytucje kościelne. Od XVIII w. chłopi pańszczyźniani mogli również dzierżawić młyn od swoich właścicieli, co trwało aż do reform miejskich Marii Teresy. Zakładanie cechów młynarskich było bardzo trudne, gdyż rzemiosło to uzależnione było od obecności cieku wodnego, a o lokalizacji młyna, zwykle na początku lub na obrzeżach wsi, decydował gospodarz. Założenie cechu młynarzy odnotowano jednak również na Liptowie w 1835 roku. Młynarstwo jako rzemiosło przeżyło swój największy rozwój w połowie XIX wieku, kiedy to na podstawie zapisów historycznych zarejestrowano na naszym terenie ponad 4 800 młynów. Wraz z pojawieniem się młynów napędzanych parą, zależność młynów od obecności cieków wodnych została przezwyciężona, a młyny zaczęto budować bezpośrednio przy obszarach uprawy zbóż.
Do młynów górskich należą młyny wodne Obłazy z pierwszej połowy XIX wieku, które są wkomponowane w pierwotne środowisko naturalne w dolinie Kvačianskiej. Wybudowano je wzdłuż ważnej drogi łączącej Liptów z Orawą i Polską. Później przekształcono je w tartak, następnie opuszczono, a dzisiejszy wygląd uzyskały dzięki Słowackiemu Stowarzyszeniu Ochrony Przyrody i Krajobrazu, które przywróciło młyny do ich obecnej postaci.
Pracę "Górnego Młyna" zapewniało koło, które było napędzane wodą przez górny napęd, na "Dolnym Młynie" znajdują się dwa koła, które napędzały nie tylko urządzenia młyńskie, ale również stary typ tartaku. Dziś młyny są popularną atrakcją turystyczną, ale przede wszystkim zabytkiem ludowego budownictwa technicznego z początku XIX wieku. Jest to jeden z ostatnich zachowanych na Liptowie tego typu obiektów budowlanych i technicznych.
Galeria
Wideo
Widzisz błąd? Znasz więcej informacji? Zgłoś nam to.
Napisz do nas.
Żywy bicz
reż. Martin ŤapákPoznaj miejscowości powiązane z tą inspiracją
Dolina Kwaczańska
Słowacja Kraj Żyliński
